Мөхтәрәм укучылар, кадерле дин кардәшләр!
Сезнең игътибарыгызга Татарстан мөфтие Камил хәзрәт Сәмигуллинның яңа мәкаләләре циклын бастыра башладык. Мәкаләләр «Кыйссаларда гыйбрәт бар...» дигән исем астында чыгып, Изге Коръән сюжетларыннан, шулай ук бөек пәйгамбәрләребез һәм күренекле дин кардәшләребезнең гаҗәеп тормыш юлыннан алынган, барлык мөселманнар өчен дә гыйбрәтле булган кыйссалардан гыйбарәт. Бу шәхесләрнең Аллаһы Тәгаләгә ярату белән сугарылган һәм Аңа ихластан хезмәт итүгә багышланган тормышларыннан алынган мисаллар фикерли белгән һәркемне уйланырга мәҗбүр итәчәк... Рәхим итеп укыгыз!
"Кыйссаларда гыйбрәт бар..."
Беренче кыйсса. ЙОСЫФ (галәйһиссәлам)
Икенче кыйсса. НУХ (галәйһиссәлам)
Өченче кыйсса. МУСА (галәйһиссәлам)
Дүртенче кыйсса. ИБРАҺИМ (галәйһиссәлам)
Бишенче кыйсса. ЮНЫС (галәйһиссәлам)
Алтынчы кыйсса. ӘЙҮБ (галәйһиссәлам)
Җиденче кыйсса. ГОЗӘЕР (галәйһиссәлам)
Сигезенче кыйсса. ИДРИС (галәйһиссәлам)
Тугызынчы кыйсса. МУСА һәм ХОЗЫР (галәйһимәссәлам)
Унынчы кыйсса. БӘЛГАМ ИБНЕ БАГУРА
Унберенче кыйсса. СӨЛӘЙМАН (галәйһиссәлам)
Уникенче кыйсса. “ТАУ КУЫШЫ КЕШЕЛӘРЕ”
Унөченче нәсихәт. “ҺАБИЛ БЕЛӘН КАБИЛ”
Унбишенче кыйсса. “КЫЯМӘТ КӨНЕНДӘ ӨЧ КЕШЕ АЛДЫНДА БЕРЕНЧЕ БУЛЫП ТӘМҮГЪ УТЫ КУБАРЫЛЫР. КЕМНӘР АЛАР?”
Уналтынчы кыйсса. “АЛЛАҺЫ РИЗАЛЫГЫ ӨЧЕН ЭШЛӘНГӘН ГАМӘЛ”
Унҗиденче кыйсса. "Пәйгамбәребез ﷺ не ничек сихерләгәннәр"
Ләбид ибн Әгъсәм − исламны кабул иткән, әмма дөреслектә мөнәфикъ яһүди булган. Тирә-якта аның көчле сихерче дигән даны таралган. Бервакыт аның янына кабилә башлыклары килеп, Пәйгамбәребез ﷺ не сихерләп, бозым кылуну сорый. Вәгъдә ителгән алтын хакына сатылып, Ләбит ризалаша.
Ләбид ибн Әгъсәм сихерен озакка сузмый, кабиләдәшләре белән сөйләшкәч үк явызлыкны кылырга керешә. Яман ниятенә ирешер өчен, ул сөекле Пәйгамбәребез ﷺ дә хезмәттә йөргән икенче бер яһүди егете ярдәме белән, Мөхәммәд ﷺ нең тарагын һәм берничә чәчен алган. Чәчләрдән берничә төен ясап, өсләренә өреп, Ләбид аларны кипкән хөрмә чәчәге эченә тыккан. Шуннан бу чәч салган чәчәкне ул Бану Зурайк кабиләсенең Зәрван коесы төбенә салып куя. Рәсүлебез ﷺ гә каршы корылган сихер шундый рәвештә башкарылган була.
Бозым тиз арада үзен сиздерә башлый: Пәйгамбәребез ﷺ каты авырып китә, көннән көн аның хәле авырая. Яһүдиләр шатлыкларын качырып та тормыйча, Мөхәммәд ﷺ нең һәлак булуын көтеп тора башлый. Әмма Раббыбыз Коръәндә әйтә:
أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ قَلِيلًا مَّا تَذَكَّرُونَ
Мәгънәсе: “(Дөньяда матур итеп яши алуыгыз өчен сезгә бернинди мөмкинлек тудырмаган бичара илаһлар яхшыракмы,) Әллә җирне (тигез итеп түшәп, җан ияләре өчен) яшәү урыны иткән, араларында елгалар булдырган, аның (өстендәгеләрне селкетмәс) өчен нык таулар корган, (төче һәм тозлы) ике диңгез арасында (бер-берләренә кушылмасыннанр өчен) киртәләгән нәрсәне мәйданга китергән Затмы? Аллаһ белән бергә-бер илаһ бармы? Әйе, аларның күпчелеге (нәрсә ул хак, нәрсә ялган булганын) белмиләр” (“Ән-Нәмл” (Кырмыскалар) сүрәсе, 62 аять).
Шуңа күрә Пәйгамбәребез ﷺ дә берөзлексез Аллаһы Тәгаләдән яклау һәм шифа сорап, дога кыла. Раббыбыз исә аңа шифасын җибәреп кенә калмыйча, аңа хакыйкать ачкычын да ачып бирә. Гайшә (радыяллаһү ганһә) сөйләвенчә, бер көнне Пәйгамбәребез ﷺ янына ике фәрештә килә. Аларның берсе Мөхәммәд ﷺ нең ятагының баш очына утыра, икенчесе аяклары янына урнаша. Фәрештәләр үзара сөйләшә башлый:
− Пәйгамбәргә ни булган?
− Аны сихерләгәннәр.
− Кем бозыклык кылган?
− Ләбид ибн Әгъсәм, Бану Зурайк кабиләсе яһүдие.
− Бозымны ничек итеп ясаган?
− Кипкән хөрмә чәчәге, Рәсүлнең тарагы һәм чәчләре белән.
− Кайда алар?
− Зәрван коесында, таш астында.
− Аллаһның Рәсүле ул бозудан ничек котыла ала?
− Коеда булган бар суны чыгарып, хөрмә чәчәген алырга кирәк.
Әнә шул рәвешле Пәйгамбәребез ﷺ гә авыруының сәбәбе һәм дәвалануның шартлары ачыла. Ул үз янына Гали һәм Гаммәр ибн Ясирне (радыяллаһү ганһүмә) чакыра. Сәхабәләр фәрештәләр әйткән кое янына баралар һәм коедагы суның кына белән буягандай сары төстә булуын күрәләр. Алар коеның бөтен суын алып түгәләр, төбендә яткан ташны күтәрәләр. Шуның астыннан теге кипкән хөрмә чәчәген, Пәйгамбәребез ﷺ нең тарагын һәм берничә чәчен табып алалар. Әмма үзләре чәчтә ясаган төеннәрне сүтә алмыйлар. Аларга Җәбраил (галәйһиссәлам) булыша, ул «Әл-Фәләк» һәм «Ән-Нәс» сүрәләрен укый.
Мәгънәсе: “(Рәсүлем!) Әйт: “Таңның Раббысына сыенамын. Ул яралткан (кешеләр һәм җеннәрдән булган бөтен начар) нәрсәләрнең зарарыннан. (Караңгылыгы һәрнәрсә өстенә төшеп,) Каплаган чакта куе караңгылык зарарыннан. (Җепләргә ясаган) Төеннәргә (төкерә-төкерә) өргән (сихерче) җаннарның зарарыннан да. Янә көнләшүченең көнләшкән чагындагы зарарыннан да” (“Әл-Фәләк” (Таң) сүрәсе, 1-5 аятьләр).
Мәгънәсе: “(Рәсүлем!) Әйт: “Сыенамын (бөтен) кешеләрнең (яралтучысы һәм тәрбия итүчесе булган) Раббысына. Кешеләрнең (идарә итүчесе булган) хуҗасына. Кешеләрнең (гыйбадәткә лаек бердәнбер) илаһына. Вәсвәсә кылучы булганның һәм (кол Раббысын телгә алган чакта) качып китүченең (шайтанның) явызлыгыннан. Ул (телләре белән зикердә булып күренсәләр дә, күңелләре белән зикердән гафил булган) кешеләрнең күкрәкләренә вәсвәсә бирә. (Ул шайтаннар) Җеннәрдән һәм кешеләрдән” (“Ән-Нәс” (Кешеләр) сүрәсе, 1-6 аятьләр).
Белгәнебезчә, бу ике сүрә барлыгы унбер аятьтән тора. Һәр аятьне укыган саен бер төен чишелгән, һәм Пәйгамбәребез ﷺ нең хәле яхшырганнан яхшырган. Соңгы төен чишелгәннән соң, бозымның чире бөтенләй беткән, Рәсүлебез ﷺ үзен яхшы хис итә башлаган.
Аягына баскач, Пәйгамбәребез ﷺ янына Ләбид ибн Әсәмне китерергә кушкан. Рәсүлебез ﷺ аңа: «Аллаһы Тәгаләгә миңа синең кылган бозым турында белгертте, сихереңне кайда качырганыңны да күрсәтте. Син нигә бу эшне эшләдең?» − дигән.
Ләбид үз явызлыгын танырга һәм җинаятьтәшләрен күрсәтергә мәҗбүр була. Сәхабәләре Ләбидне үтерергә күндереп карасалар да, Пәйгамбәребез ﷺ аларга бу эшне тыя: «Аны көткән җәза тагы да куркынычрак булачак», − дип әйтә.
Әйтеп узарга кирәк, сихер пәйгамбәрләрнең шәхси сыйфатларына һәм пәйгамбәрлек вазифасын кылуларына тәэсир итә алмый. Әмма, пәйгамбәрләр
дә кеше булу сәбәпле, алар табигый сәбәпләрдән авырып китә ала. Шулай ук сихер дә аларга кыскача вакытта тәэсир итеп, сырхауның сәбәбе була ала.
Раббыбыз Коръәндә әйтә:
وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَى مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُم بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنفُسَهُمْ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ
Мәгънәсе: “Алар (Аллаһы Тәгаләнең китабын артларына ташлап,) Сөләйманның (галәйһиссәлам) падишаһлыгы (чорында) шайтаннарның укып йөргән нәрсәләренә (сихергә) ияргәннәр. Тик Сөләйман (галәйһиссәлам) кяфер түгел иде, кешеләргә сихерне һәм Бабил илендәге ике фәрештәгә – Һарут белән Марутка иңдерелгән нәрсәне өйрәтеп, шайтаннар кяфер булдылар. Хәлбуки, ул икәү (Һарут белән Марут): “Без сезгә фетнә (һәм сынау) бит, сез (бу сихерне өйрәнеп, хәләл булмаган нәрсәләргә ышанып,) кяфер булмагыз!” – дип әйтми торып, беркемне дә өйрәтмиләр иде. Алар (кешеләр) ир белән хатын арасын аера торган (сихер кебек) нәрсәләрне шул икәүдән өйрәнгәннәр иде, тик алар (сихер ясаучы кешеләр,) Аллаһның рөхсәте булмыйча, аның белән һичкемгә дә зарар китерә алмаячаклар. Алар (кисәтүләргә колак салмаган кешеләр) үзләренә зарар китергән, бер дә файда китермәгән нәрсәне өйрәнәләр иде. Шиксез, алар (моны эшләгән яһүдиләр, Аллаһның Китабын ташлап,) моны (тыелган сихерне,) сатып алган кешегә Ахирәттә бернинди өлеш юклыгын яхшы беләләр иде. Җаннары хисабына сатып алган нәрсәләре (никадәр) яман! Әгәр белсәләр иде! (“Әл-Бәкара (Сыер)” сүрәсе, 102 аять).
Бу аять инде күп заманнар элек иңдерелгән. Әмма, кызганыч, бүген дә кешеләр ачык рәвештә, оялмыйча сихер, тылсым, күрәзәчелек белән кызыксыналар. Берләре шуның белән шөгыльләнеп көн күрә, икенчеләр сихерчеләр янына ярдәм сорап бара. Ләкин бит Пәйгамбәребез ﷺ үзе мөселманнарны ширек кату, үтерү, риба, яла ягу белән беррәттән сихердән дә кисәтеп, сакланырга кушкан. Чөнки бу гөнаһка бирелгәч, кешеләр яхшыны яманнан, хакыйкатьне ялганнан аермый башлый. Сихер Аллаһка инануның зәгыйфьлегеннән чыкканы ачык аңлашыла, һәм бу хикәя шуңа дәлил булып тора. Бу дөньядагы бар нәрсә, шул исәптә могҗизалар да, Аллаһы Тәгаләнең ихтыяры белән генә була. Һәм кешеләрнең тәкъдирләренә адәмнәрне һәм барча галәмнәрне Бар итүче Раббыбыз гына тәэсир итә ала. Аллаһы Тәгалә безне тылсым кылучылырга ышанып, аларга өметләнүдән, сихерче һәм күрәзәчеләрнең зарарыннан, аларның явыз өшкерү һәм мәкерләреннән сакласа иде. Бөек Раббыбыз иманыбызны нык һәм тотрыклы кылса иде.
Дәвамы бар...
Камил хәзрәт Сәмигуллин
